PLA Filament Nedir?
PLA veya Polylactic Acid yaygın bir polyesterdir. Genellikle mısır nişastası, tapiyoka kökü veya şeker kamışı gibi yenilenebilir kaynaklardan elde edilir. PLA plastik ile ilgili en cazip şeylerden biri çevreye maruz kaldığında doğal olarak çözünmesidir. Örneğin, okyanusta PLA plastikten yapılmış bir parçanın altı aydan iki yıla kadar bir çözünme süresi vardır. Bu süre 500 ila 1.000 yıl arasında sürecek olan konvansiyonel plastiklerle karşılaştırıldığında önemlidir. PLA, maruz kaldığı doğal bir ortamda çözünmesine rağmen, basılı bir oyuncak veya bir yazıcının kritik bir parçası gibi normal uygulamalarda kullanıldığında çok sağlam olduğunu belirtmek isteriz. PLA’yı demir gibi düşündüğünüzde sürekli neme maruz bırakırsanız ya da dışarıda bırakırsanız, kısa sürede paslanır ve kullanılmaz hale gelir. Ancak, evde bırakırsanız, bu durumla karşılaşmazsınız.
Modelinizi ABS filamenti ile bastıysanız, PLA filamentini daha sert, daha yavaş aşınır ve daha güzel yüzeyleri daha kolay elde ettiğinizi göreceksiniz. Büyük parçalar yazdırdığınızda PLA ile daha az sorun yaşarsınız. PLA’nın daha katı ve sert olması da daha kırılgan olduğu anlamına gelmektedir. Yazdıracağınız model hareketli bir sistemde veya mukavemet gereken yerlerde kullanılacak olursa PLA iyi bir tercih olmayacaktır. Filamentler hakkında detaylı bir bilgiye sahip değilseniz öncelikle 3D Yazıcı Filament Özellikleri sayfasına göz atmanızı tavsiye ederiz.
PLA Filament Fiyatlarını İncele
İlk Katmanı Doğru Basmalısınız
İlk katman, modelin düzgün ve hatasız bir şekilde üretilebilmesi için çok önemlidir.
- 3D yazıcınızın yatak kalibrasyonunu düzgün bir şekilde yapmalısınız.
- Baskı kafası ekstrüderin sıfır noktasına geldiğine ve yatağa olan mesafesinin doğru olduğuna emin olmalısınız.
- PLA’nın yatağa yapışması için iyi bir yapıştırıcı kullanmalısınız.
- Ve elbette ekstrüzyonda basım sıcaklığının (printing temperature) doğru sıcaklığa ısıtıldığından emin olmalısınız.
İlk Katman Yapışmıyorsa Ne Yapmalısınız?
- Yatağın kalibrasyonundan emin olun.
- Yatağınızın yeterince sıcak olduğundan emin olun.
- Yazıcınızın bulunduğu ortamın çok sıcak veya çok soğuk olup olmadığını kontrol edin. Aksi takdirde yazıcınızı buna göre ayarlayın.
- Yatağınızda yapıştırıcı olup olmadığını kontrol edin. Yapıştırıcının ilk günkü gibi etkisinin devam edip etmediğini de kontrol edin.
- Baskı başlamadan önce ekstrüderin yeterince filament ittirip ittirmediğini kontrol edin.
Sıcaklığın Doğru Ayarlanması
İlk kez yeni bir filament makarası ile basıma başlarken yaklaşık 200°C’de baskı başlatmaya ve ardından sıcaklığı 5’er derece arttırarak baskı kalitesini ve parçanın mukavemetini en iyi şekline gelene kadar ayarlamalısınız. Bu sıcaklıklar markadan markaya ve hatta renklere göre değişebilmektedir.
a. Basım Sıcaklığı Çok Yüksek İse
Basım sıcaklığınızın olması gerekenden daha fazla olması durumunda aşağıdaki şekilde görebileceğiniz gibi modelinizde bulunan boşluklar arasında daha fazla ip veya sarkmalar göreceksiniz. Çünkü filamentin olması gerekenden fazla ısıtılması nedeniyle filament daha da yumuşar ve ekstrüder filamenti istediği kadar geri çekemez. Bu durumda, ekstrüder çok fazla malzeme sızdırmayana kadar basım sıcaklığı 3’er derece düşürülmelidir.
Bazen PLA’nın viskozitesinden daha düşük olan ve daha düşük sıcaklıklarda dahi sızıntı yapacak bir PLA kullanıyor olabilirsiniz. Dediğimiz gibi markadan markaya ve renge göre bu değerler değişebiliyor. Bu nedenle ki makaraların üzerinde hep bir sıcaklık aralığı verilir. Bu tür durumlarda geri çekmeyi (retraction) birkaç milimetre arttırmanızı öneririz. 3-4 kere farklı modelde denediniz ve güzel sonuç aldınız. O zaman diğer PLA ile basımlar bu değeri kullanabilirsiniz.
b. Basım Sıcaklığı Çok Düşük İse
Basım sıcaklığınızın olması gerekenden daha düşük olması durumunda aşağıdaki şekilde görebileceğiniz gibi filamentin bir önceki katmana yapışmadığını göreceksiniz. Ayrıca, çok pürüzlü bir yüzey elde edeceksiniz ya da güçlü olmayan ve kolayca kırılabilen bir model elde edeceksiniz. Her iki durumda da, sıcaklığı 5’er derece arttırmanız ve her katmanda iyi güçlü yapışmalar elde edene ve her yazdırmada güçlü bir modele sahip olduğunuza emin olana kadar tekrar denemelisiniz.
Filament Değiştirme
- Ekstrüder soğukken sıcaklığı 220°C’ye ayarlayın ve ısınmasını bekleyin.
- 220°C’ye ulaştığında, yazıcınızda bulunan mevcut filamenti çıkarmak için yazıcınızın arayüzünden “Filamenti Çıkar”a basın ve filamentin ekstrüder ittirme sisteminden kurtulduğuna emin olun.
- Filamentin çıkarılmasında sorun yaşıyorsanız, sıcaklığı 235°C ‘ye yükseltin ve tekrar deneyin.
- Hala çıkarmada sorun yaşıyorsanız ekstrüder sistemini yazıcının kullanım kılavuzunda yazılan talimatları dikkatlice okuduktan sonra; ekstrüzyon dişlisini temizleyin ve ekstrüder girişindeki yere hava püskürtün veya üfleyin.
- Yazıcınızın arayüzden “Filament Yükle”ye basın ve yeni filamenti elinizle ekstrüderdeki dişli yakalayana kadar hafifçe kuvvet uygulayın.
- Yeni filamentin nozzle’dan çıktığına emin olana kadar bekleyin. Eğer filament uçtan çıkmadığsa manuel olarak filament ittirme komutunu kullanın.
- Koyu renkten (siyah gibi) hafif bir renge (beyaz veya doğal renk gibi) geçiyorsanız, istediğiniz renge gelene kadar filament ittirmeyi uygulayın. Aksi takdirde üretime başladığınız modelin ilk katmanlarında renk geçişleri görebilirsiniz.
- İçinde bir önceki rengin bitleri varsa önemsemediğiniz bir şeyi basın veya ekstrüderi birkaç dakika çalıştırın.
Başka Neler Yapmalısınız?
Baskılarınızın başarılı olması için kontrol etmeniz gereken birkaç temel şey var. Fakat çözümlere bakmadan önce belirtilerinizin kesin bir şekilde belirlenmesi gerekmektedir. Buradaki yazılanlar olası senaryolardır. Sorunun sadece PLA filamentinde olduğunu düşünmekte acele etmeyin. Doğru ayarlar çok düşük viskoziteye sahip olan her türlü materyali basmayı başarabilirsiniz. Bazen kaliteli olmayan filamentler ile bile düzgün çıktılar alabilirsiniz.
“İlk katın yapışmasını sağlayamıyorum.”
- Yatak kalibrasyonunu doğru yaptığınızdan emin olun.
- Doğru basım sıcaklığında baskı yaptığınızdan ve yatağınızın doğru sıcaklıkta olduğundan emin olun.
- Basım yapılan alanın ortam sıcaklığını kontrol edin. Bu ortam çok sıcak veya çok soğuk olursa baskılarınızda kötü sonuçlar alacaksınız.
“Modelim içinin doldurulması ve üst yüzeyi istediğim gibi değil.”
- Ekstrüzyon (basım) sıcaklığını kontrol edin.
- Makara ve filament gerginliğini kontrol edin.
- İttirici dişliyi (drive gear) kontrol edin.
- Basım hızını (print speed) kademeli olarak düşürün.
- Modelinizin doğru bir şekilde soğuduğundan emin olun.
“Modelimin yüzeyinde çok fazla küçük çıkıntılar var.”
- Yazıcınızın kontrol kartından doğru veri aldığından emin olun.
- Yazıcınız bilgisayar ile bağlantılı bir şekilde yazdırma işlemini yapıyorsa, bilgisayarın yazıcı komutlarını göndermek için fazla meşgul olmadığından emin olun. Eğer yazıcı basım sırasında duraklıyorsa, genellikle bilgisayarın çok meşgul olması nedeniyle olur. Bilgisayardan bağımsız çalışan yazıcılarda bu sorunla karşılaşmazsınız.
“Baskılarımda uzun bölümler erimiş veya çökmüş gibi görünüyor.”
- Soğutma fanınızın çalıştığından emin olun.
- Bu soğutma sayesinde “köprü yapılar”da (belirli açılarda olan veya altı boş olan yapılarda) modelinizin uzun bölümlerin daha güzel çıktılar almanız için çok yardımcı olacaktır.
“Parçamın üst ve ilk katmandaki köşeleri kalkıyor.”
- Yatakta iyi miktarda yapışkan olduğundan ve her baskıda yapışkan özelliğinin yeterli olduğundan emin olun.
- Buna ek olarak, bir dilimleme programından “Kenar” (Brim) özelliğini açın. Kenar özelliği sayesinde uzun köşeli parçalarda yatağa daha iyi yapışması sağlanabilir.
“Yazıcım filamenti ittirmiyor”
- Nozzle’ın yeterli sıcaklıkta olup olmadığını kontrol edin. Eğer yazılım istenilen sıcaklıkta olduğunu söylüyorsa multimetrenin sıcaklık ölçme özelliğini kullanarak gerçek sıcaklığı ölçün. Dikkat edin, eliniz yanabilir. Nozzle’ın ısınmadığından eminseniz, yazıcınızın teknik servisini arayın.
- Ekstrüderdeki ittirme dişlisini (drive gear) temizleyin ve yay sistemini biraz gevşetin. Genellikle yay sistemindeki sıkıştırma gerginliği veya tıkanmış bir ittirme dişlisi, filamentin doğru bir şekilde ittirilememesine neden olacaktır.
- Mevcut filamenti çıkarın. Ekstrüderin ucunda sıkışan plastik bir parça olabilir. Ekstrüzyon ucu içerisindeki herhangi bir parçacığı dışarı çekmek için yukarıda açıklanan “Filament Değiştirme” talimatlarını uygulayın.
- Ekstrüder ile nozzle arasındaki bölgede plastiğin sıkışıp sıkışmadığını kontrol edin. En çok karşılaşılan sorun budur. Bazen soğukken filament ittirildiğinde ittirme dişlisi filamenti yer ve tutuanamaz. Bu nedenle bu sorunla karşılaşılır. Yazıcınızın kullanım kılavuzunda yazan talimatlara göre extruderi sökün ve ekstrüder ile nozzle arasındaki bölümü temizleyin. Bu temizleme sırasında size verilen alet çantasına ihtiyaç duyacaksınız.
Makalemizi okuduğunuz için teşekkür ederiz! Herhangi bir yorumunuz, düzeltmeniz veya katkılarınız varsa, lütfen bize bir e-posta atın. Görüşleriniz bizler için çok önemlidir.
ArtıBoyut ekibi